شنبلیله؛ گیاهی موثر در درمان دیابت - تایمر سرگرمی

به نقل از روابط عمومی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی، دکتر حسن فلاح حسینی محقق در زمینه دیابت و عضو هیات علمی این پژوهشکده با اشاره به این که تا به امروز تاثیر مثبت بیش از 1200 گیاه دارویی در کاهش مقدار گلوکز خون و یا کاهش عوارض ناشی از آن شناخته شده است، اسم کرد: در 10 تا 20 سال گذشته تحقیقات آزمایشگاهی و بعلاوه بالینی متعددی روی گیاهان دارویی مورد استفاده در درمان دیابت انجام گرفته است که در تعدادی از آن ها اثرات قابل ملاحظه ای در کاهش گلوکز خون بیماران دیابتی مشاهده شده است.

این عضو هیات علمی با اسم این که با توجه به دسترسی به منابع گیاهی، عوارض کمتر گیاه درمانی، مقبولیت برای بیشتر بیماران و عدم محدودیت فراوری یا واردات مواد اولیه دارویی، تحقیق جهت دستیابی به منبع دارویی گیاهی موثر ضروری به نظر می رسد اضافه کرد: شنبلیله(Trigonella foenum- graecum) یا شنبلید گیاهی نهاندانه، از دولپه ای های جدا گلبرگ است که جزء تیره نخود، تیره فرعی پروانه داران راسته گل سرخ است. در طب سنتی ایران شنبلیله از نظر طبیعت گرم و خشک بوده و برگ آن جهت تسکین سرفه های سرد، ورم طحال و کبد، درد کمر و برودت مثانه به کار می رفته است .

وی با اشاره به این که زکریای رازی شنبلیله را برای مداوای بیماران دیابتی مورد استفاده قرار می داده است اظهار کرد: مواد تشکیل دهنده اصلی دانه شامل ساپونین ها، آلکالوییدها و فیبرهای موسیلاژی می باشند. دانه های شنبلیله دارای روغن ثابت حاوی اسیدهای چرب 6 درصد ترکیبات موسیلاژ به مقدار 28 درصد و پروتئین 22 درصد، اسید آمینه های آزاد، کربوهیدرات ها، فلاونوئیدها، روغن فرار، استرول ها است.

وی تاکید نمود: در یک مطالعه بالینی که بر روی بیماران دیابتی نوع دوم در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی انجام شد ترکیب بذر این گیاه همراه با تعدادی از گیاهان دارویی دیگر موجب بهبودی بیماری دیابت شد.

فلاح حسینی اعلام نمود: در مطالعات صورت گرفته در پژوهشکده گیاهان دارویی بر روی این گیاه، مصرف بذر شنبلیله، گلوکز خون ناشتا را هم به صورت حاد و مزمن کاهش داده و در یک مطالعه حیوانی، عصاره خشک بذر شنبلیله با دوز 15 میلی گرم بر کیلوگرم وزن حیوان توانسته است قند خون را در موش های سوری دیابتی کاهش دهد. بعلاوه مشتقات غنی از فیبر عصاره شنبلیله باعث کاهش گلوکز و کلسترول خون در سگ های دیابتی شده است. در مطالعات بالینی روی انسان دیابتی هم اثر بخشی این داروی گیاهی در کاهش قند خون مشاهده شده است. در یک مطالعه تجویز روزانه 1 گرم عصاره خشک هیدروالکلی بذر شنبلیله به بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 به مدت 2 ماه موجب کنترل قند خون شد.

وی تاکید نمود: علاوه بر شنبلیله، رعایت رژیم غذایی و ورزش هم هر دو می توانند در کنترل و کاهش قند خون بیماران دیابتی نوع 2 موثر باشند. در دو مطالعه مشابه دانه شنبلیله سطح قند خون را در افراد دیابتی نوع 2 بهبود بخشید. اما اثر بخشی این داروی گیاهی در تعدادی از مطالعات بالینی رد شده است.