نشست خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی با مدیران موزه و مدیر توسعه گروه موزه های دفینه برگزار گردید - تایمر سرگرمی

محسن قانونی، مدیر توسعه گروه موزه های دفینه گفت: غیر از موزه هایی که اکنون در شهر تهران، رامسر، یزد و اصفهان داریم، ایجاد موزه های دیگری نیز در دست اقدام و راه اندازی یا امکان سنجی است. به عنوان مثال موزه تار و پود یا دست بافته های کویر ایران را به عنوان مکمل موزه نور و روشنایی یزد برنامه ریزی نموده ایم. فرآیندهای اجرایی آن آغاز شده است. تمام تلاشمان را می کنیم که سال جاری به بهره برداری برسد.

وی گفت: در شهرهای کمتر برخوردار برای ایجاد موزه ورود پیدا نموده ایم. به عنوان مثال، آقای فاضل نظری به تازگی با استاندار خوزستان درباره ایجاد موزه در اهواز صحبت نموده تا اگر بنای پیشنهادی وجود داشت، به گروه موزه های دفینه اعلام نمایند.

قانونی اعلام کرد: در استان مازندران و شهر رامسر پروژه هتل قدیم را داریم که در مرحله بازسازی نهاده شده است و تا سال 1403 افتتاح خواهد شد. در شهر شیراز امکان سنجی می کنیم تا با همکاری شهرداری شیراز، موزه فرهنگ و هنر ایجاد گردد. در شهر بیرجند استان خراسان جنوبی یکی از فضاهای موزه ای به گروه موزه های دفینه اضافه می گردد.

در شهر تبریز نیز امکان سنجی خواهد شد که موزه فرش راه اندازی گردد. به فراخور اینکه چه زمانی موانع راه اندازی موزه ها رفع گردد به سراغشان خواهیم رفت. بنابراین سال جاری و سال آینده تعدادی موزه افتتاح می کنیم.

این بازسازیگر گفت: زمانی که موزه هنرهای ملی اصفهان راه اندازی شد؛ تصور میشد سرانه موزه داری این شهر خوب است، چون پتانسیل زیادی دارد اما متوجه شدیم اینطور نیست و این شهر موزه زیادی ندارد. در شهر شیراز اماکن تاریخی زیادی وجود دارد اما موزه ای که استاندارد باشد؛ نداریم و اهالی شهر شیراز نیز به آن واقف هستند. در تبریز نیز همین طور است. با توجه به ثبت جهانی شهر تبریز، اداره میراث فرهنگی قول ایجاد موزه را داده اما هنوز موزه فرش تبریز ایجاد نشده است.

وی اضافه کرد: با توجه به آنالیز های اجرا شده، متوجه شدیم که عمارت باغ اکبریه در شهر بیرجند شرایط مطلوبی از لحاظ نگهداری بنا ندارد. شاید به این علت که میراث فرهنگی بناهای زیادی داشته و امکان نگهداری از همه انها نیست. در حالی که این باغ ثبت جهانی شده است ما به این جمع بندی رسیدیم با همکاری وزارت میراث فرهنگی این بنا در اختیار بنیاد قرار گیرد تا در آن سرمایه گذاری کند و اولین پردیس موزه ای باغ ایرانی در اکبریه ایجاد گردد.

این بازسازیگر اضافه کرد: شاید کمتر از 5 درصد از آثار مخازن ما به نمایش درآمده باشد بقیه آثار در مخازن نهاده شده است. یکی از اهداف ما این است که آثار از خزانه ها بیرون بیاید و براساس نوع آنها و موزه ها به نمایش گذاشته شوند.

قانونی درباره فرآیند اصالت سنجی آثار نیز گفت: کارگروه اصالت سنجی را در گروه موزه های دفینه داریم. تمام اشیایی که وارد موزه ها می شوند اعم از آنهایی که قبلاً شناسایی شده اند یا نه؛ همگی فرآیند اصالت سنجی را طی می نمایند.

این فرآیند اصالت سنجی از دریافت نظر کارشناسان خبره آغاز می گردد و روش های مختلفی را طی می نماید تا در نهایت مطمئن شویم که آن اثر اصل است بنابراین آثار غیر اصیل در موزه های بنیاد به نمایش گذاشته نمی گردد.

اما درباره مابقی آثاری که به آن شک داریم فرآیندها می تواند ادامه پیدا کند تا منجر به نتیجه گردد. به عنوان مثال مجموعه ای از تابلوهای کمال الملک را داشتیم که از نگاه کارشناسان به عنوان تابلوی کمال الملک شناخته میشد اما با توجه به پارامترهای تکمیلی و مطالعات و آزمایش های مختلف متوجه شدیم که این تابلوها متعلق به مکتب کمال الملک هستند نه آثار خود استاد.

این آنالیز ها در تصاویر دیجیتالی معین شده است و هنوز هم روی آنها مطالعه می گردد. مثلاً در مطالعات نشان داده که از بوم های وارداتی استفاده نموده اند درحالی که در دوره کمال الملک بوم وارداتی نداشتیم. همکاران ما در حال مطالعه هستند که بدانند این بوم ها از کدام کشور یا کارخانه وارد شده است. درباره اشیای دیگر نیز این مطالعات انجام می گردد.

قانونی درباره اینکه در سالهای گذشته بازسازی بعضی از خودروهای موزه خودروهای تاریخی مورد انتقاد نهاده شد و چطور میتوان مطمئن بود که بازسازی بقیه آثار به شکل این خودروها نگردد گفت: اتفاقی که در موزه خودرو افتاد و انتقادهایی که به آن شد به نظر من یک پروپاگاندای خبری بود. باید بدانیم که شیوه بازسازیی یک اثر ماشینی که سالها به آن رسیدگی نشده با شیوه بازسازیی یک سفال خیلی فرق دارد. حساسیت کسانی که خودرو دارند را درک میکنم اما شی بازسازی یک شی تکنولوژیک شبیه همین چیزی است که رخ داده است.

وی اضافه کرد: دخل و تصرف در قبال آثار تاریخی با آن چیزی که فکر می کنید کاملاً فرق دارد. بعضی از خودروها در دوره هایی تفاوتهایی داشتند که از اصالت اولیه خودشان خارج شده بودند. رنگ خودرو تغییر ننموده شاید به اصل خودش برنگشته باشد. باید در آن موقع این نکات به خوبی شرح داده میشد که هر کدام از این خودروها چه فرآیندی را طی نموده اند.

شاید در کشور نتوانیم بعضی از بازسازیهای نوین را به علت محدودیتهایی از جمله محدودیتهای تکنولوژیک انجام دهیم و هر ایده ای که می خواهیم را اجرا کنیم، چون امکاناتش در ایران وجود ندارد ولی سعی می کنیم با تمام توان اشیای موزه ای بازسازی گردد. ضمن اینکه در چند سال اخیر از نیروهای نخبه و ماهر در این بخش یاری گرفته شده و جذب شده اند.

ما به صورت تخصصی 15 تا 20 بازسازیگر حرفه ای را در این سالها جذب نموده ایم این اتفاق کم نظیری در کشور است که بتواند در یک مدت زمان محدود متخصصان و نخبه های جوان کشور به یک مؤسسه جذب گردد.

وی گفت: ما در گنجینه ها نزدیک به چند صد هزار شی تاریخی داریم. هیچ ساختار و گروهی نمی تواند ادعا کند هر آن چه در گنجینه داد را به نمایش میگذارد اما احصا و نگهداری از آثار و نمایش آثار شاخص انجام می گردد. اندازه موفقیت ما در این زمینه در حالی آنالیز می گردد که تازه این مسیر آغاز شده و در 5 سال اخیر نگاه موزه داری در بنیاد نسبت به قبل تفاوت زیادی داشته است. در این دوره تحول جدی تری انجام شد، چون بنیاد از سال 74 موزه داری را آغاز نموده ولی در چند سال اخیر تعداد زیادی موزه به مجموعه های آن اضافه شد.