مکانیسم باج گیری - تایمر سرگرمی

گروه دانشگاه خبرنگاران، علیرضا فلاحی،* بر اساس مکانیسم حل اختلاف در برجام و قطعنامه 2231 هرگونه طرح شکایت باید در کمسیون مشترک برجام مطرح گردد و در صورت حل نشدن پس از یک ماه به شورای امنیت ارجاع داده گردد، بند 10قطعنامه نیز همین فرایند را تایید می نماید.

اما ادبیات بند های 10 الی 15 این فرایند را الزام آور نمی داند و آمریکا با استفاده از این میانبر جهت 2 ماهه شکایت را به نصف کاهش داده.

سناریو اول آمریکا تصویب قطعنامه ای بود، که با 2 رای موافق و 11 مخالف بازنده شد. سناریو دوم آمریکا راه اندازی مکانیسم ماشه است که طبق آن هر کدام از طرفین برجام نسبت به هم شکایت داشته باشند، می توانند همه چیز را به حالت قبل از برجام دربیاورند.

آمریکا دیگر عضو برجام نیست و از لحاظ حقوقی هم طبق بند36و37 امکان شکایت ندارد. همین باعث شده تا توهم بی تأثیری آمریکا در ذهن بعضی ها به وجود بیاید.

اکنون آمریکا قرار است طبق بند 11 قطعنامه مکانیزم ماشه را فعال کند، در این بند آمریکا به عنوان شرکت نماینده اصلی در برجام و به خاطر داشتن شأن هیأت مؤسس و مشارکت نماینده نه عضو در برجام این ادعا را مطرح نموده. این تفسیرپذیری مفاد برجام و قطعنامه همیشه نقطه ضعف این قبیل توافقات بوده است. آمریکا می خواهد مکانیسم ماشه را فعال کند و تمامی تحریم ها را برگرداند، اگر روسیه وچین و حتی اروپا، آمریکا را محقق به استفاده ندانند، این به معنای عدم امکان وقوع آن نیست.

حتی اگر کشور های مخالف آمریکا قطعنامه ای علیه آمریکا در شورای امنیت تهیه نمایند، آمریکا آن را وتو می نماید. کشور های مخالف تنها می توانند مفاد قطعنامه را اجرا نکند و مانع تراشی نمایند و نمی توانند مانع اعتبار یابی آن شوند.

این تحلیل که می گویند مخالفت کشور ها با آمریکا مانع بازگشت تحریم های سازمان ملل است، از جنس همان تحلیل های است که در خصوص عدم امکان خروج آمریکا از برجام زده می شد. تحلیل خطرناک دیگر که باعث برآورد غلط در محاسبات می گردد این است که در صورت بازگشت تحریم ها و موفقیت مکانیزم ماشه، تعهدات ایران در برجام لغو می گردد.

ایران طبق بند 13 قطعنامه 2231 بیان داشته، در صورت بازگشت تحریم های سازمان ملل تعهدات خود را متوقف سازد، اما ادبیات این بند بیشتر یک ضمانت حقوقی است تا امری که اجرا گردد آن هم توسط دولتی که به سادگی دست از تنها دستاورد خود بر نمی دارد.

آمریکا هم به خوبی اطمینان حاصل نموده که دولت ایران تعهدات خود را رها نمی نماید. عدم واکنش ایران به موجب بازگشت تحریم ها، پالس ضعف را به اروپا وآمریکا ارسال می نماید و دشمن را در فشار حد اکثری مصر تر می نماید. از طرفی روسیه و چین هم بی میل به همکاری می شوند، آن ها نتیجه می گیرند، تعامل با غرب از همه چیز، حتی صفر شدن امتیاز ها و بازگشت تحریم های سازمان ملل مهم تر است.

این مکانیسم بیشتر جنبه باج گیری دارد و آمریکا می خواهد هر طور که شده ایران را پای میز مذاکره بکشاند. بازگشت 6 قطعنامه قبلی سازمان ملل که ذیل قطعنامه 2231 معلق شده بود با اقتصاد و معیشت مردم ارتباط مستقیمی ندارد و مخصوص تجارت در صنایع و تکنولوژی هسته ای است که هم اکنون نیز به واسطه تحریم های ثانویه، تحریم است.

واضح است که نبود واکنش مناسب از سوی جمهوری اسلامی، قبل از 30 شهریور ابتکار عمل را به طرف های دیگر خواهد سپرد و در عمل با یک بازی منفعلانه سودی بر روی زمین برای ما نخواهد داشت.

اگر ترامپ پیروز انتخاب گردد، ظرف تحریمی پر شده و دیگر توان ادامه تحریم ها را ندارد و حربه تحریم بی اثر خواهد شد. در آن صورت طرف های دیگر مانند فرانسه در قبال مخالفت با تصمیمات ترامپ، از ایران می خواهد که منافعش را در لبنان و باقی بخش ها کنار بگذارد؛ و اگر بایدن بیاید، جو یکپارچه داخلی، حمایت از فراوری داخلی و اقتصاد مقاومتی و کاهش وابستگی به نفت رها شده و ساختار فعلی تحریم ها که میراث اوباما و تیم اوست افزایش پیدا نموده و ایران در گرداب تحریمی فرو می رود و نگاه به حل شدن مسائل به سمت خارج می رود.

اما واکنش ایران قبل از30 شهریور، می تواند همه معادلات غرب را به هم بزند، ایران می تواند تمام تعهدات خود را لغو کند و از برجام خارج گردد و با رایزنی دیپلماتیک همکاری با روسیه و چین را گسترده تر نمایند و هم می توانند به نظارت بازرسان آژانس که طی این مدت و برداشت 5 گام کاهش تعهدات هسته ای دست نخورده باقی مانده، پایان دهد و تمام بازرسان آژانس را اخراج و دوربین های این نهاد را جمع کند و تعهدات خود در برجام را متوقف سازد.

عدم اقدام متقابل به بازگشت تحریم های سازمان ملل، و ماندن در برجام، یعنی فرستادن پالس ضعف به غرب و بی میلی به شرق و بست ناامیدی در داخل و گره زدن حل مسائل معیشتی به انتخابات آمریکایی.

علیرضا فلاحی، دبیر قرارگاه شهید احمدی روشن البرز

انتشار یادداشت های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط خبرنگاران نیست و صرفاً منعکس نماینده نظرات گروه ها و فعالین دانشجویی است.

انتشار یادداشت های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط خبرنگاران نیست و صرفاً منعکس نماینده نظرات گروه ها و فعالین دانشجویی است.