معرفی بنگ دانه یا بزرالبنج و خواص درمانی آن - تایمر سرگرمی

نویسنده: صمصام صانعی

بنگ دانه گونه های مختلفی دارد که بعضی از گونه ها به شدت سمّی و در صورت استفاده مرگ آور می باشند و در صنایع داروسازی از آنها استفاده می شود. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که خواص دارویی داشته و در طب سنتی هم کاربرد دارد اشاره شده است.

نام علمی:

Hyoscyamus niger L.، نام فرانسه Herbe aux chevaux و نام انگلیسی آن Henbane می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بنگ دانه، بذرالبنج و سکران نامیده شده است.

تیره گیاه:

سیب زمینی Solanaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و یک الی دو ساله با ساقه ای افراشته و استوانه ای به ارتفاع حدود 70 سانتی متر گاهی موارد بیشتر و دارای ریشه ای عمودی، ضخیم و دراز می باشد. برگ های آن متناوب، پهن، دارای بریدگی های عمیق، بدون دمبرگ، نوک تیز، به رنگ سبز مایل به سفید و متراکم در طول ساقه می باشند. گل های آن دارای دمگلی کوتاه، دوکی شکل، زرد رنگ و با رگه های ارغوانی هستند. میوه اش سته و محتوی بذرهای ریز، مسطح، کلیوی شکل و به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری یا مایل به زرد است.

طبیعت تخم:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در قسمتی از نواحی اروپا، آسیا، سیبری، آفریقا، آمریکا و در ایران در نواحی استان های شمالی، آذربایجان شرقی و غربی، سمنان و تهران انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در برگ و دانه:

در برگ های آن آلکالوئیدهای هیوسیامین، اسکوپولامین، کمی آتروپین و هیوسی پیکرین و به علاوه دردانه های آن روغن ثابت و نشاسته تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ و دانه

نحوه مصرف:

برگ گیاه را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می کنند و ضماد و روغن به دست آمده از دانه هم خواص دارویی دارد. در طب سنتی برای درمان بیماری ها با استفاده از قسمت های ذکر شده نحوه و اندازه مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می کند.

خواص درمانی دانه:

ضد تشنج و ترمیم کننده سیستم اعصاب، آرام کننده دردها و مخدر، خواب آور و ضد سرفه های تشنجی، ضد هیستری و مسکن دردهای مفصلی، ضد سیاه سرفه و مفید برای بیماریهای دستگاه تنفسی، ضد آسم و رفع کننده احساس چنگ زدگی در معده می باشد. در ضمنً برای برونشیت مزمن، دردهای عصبی مخصوصاً مربوط به عصب تری ژومو، داء الرقص، روماتیسم، نقرس و پارکینسون هم مفید است.

خواص درمانی برگ:

در استعمال خارجی استفاده از برگ ها به صورت ضماد رفع کننده ورم حاد و مزمن پستان و جمع شدن شیر در آن می باشد.

تذکر:

زیاده روی در مصرف بزرالبنج مضر و مصرف حدود 12 گرم آن مرگ آور می باشد. در کلیه موارد مذکور مصرف آن باید با رعایت دقت و احتیاط صورت گیرد تا باعث ایجاد مسمومیت نشود.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون