تلسکوپ شاهکار بشر؛ جیمز وب در دو سالی که آینه هایش را گشود ما را تا کجای کیهان برد و چه آموخت؟ - تایمر سرگرمی

چشم غیرمسلح ما هرگز نمی تواند آنچه را که این تلسکوپ می بیند مشاهده کند. جیمز وب ناسا با سفر در نور و فضا می تواند منشأ دنیا را ببیند، چیزی که فکر ما به سختی می تواند آن را درک کند.

این تلسکوپ قدرتمند که در فاصله 1.6 میلیون کیلومتری زمین قرار گرفته همانند یک ماشین زمان عمل می نماید. کهکشان های دوردست، مرگ ستارگان و جو سیارات خارج از منظومه شمسی را به ما نشان می دهد و به دانشمندان و در واقع تمامی بشریت تصاویر نفس گیر نوی از فضا هدیه می دهد.

در زیر نگاهی می اندازیم به شماری از خیره نماینده ترین تصاویری که این تلسکوپ تا کنون به زمین ارسال نموده است:

نگاهی عمیق تر به ستون های آفرینش

تلسکوپ جیمز وب جزئیات بسیار دقیقی از ستون های نمادین آفرینش، نامی که پس از ثبتش برای اولین بار به وسیله تلسکوپ هابل ناسا در سال 1995 به آن معروف شد، به تصویر کشیده است.

ستون های آفرینش از دریچه دوربین تلسکوپ هابل (چپ) و تلسکوپ جیمز وب (راست)

در این تصویر ستارگان نوی از میان ابرهای متراکم گاز و غبار در حال شکل گیری هستند. اگرچه این ستون های سه بعدی به شکل صخره های سنگی باشکوهی به نظر می آیند، اما بسیار نفوذپذیرتر از سنگ هستند.

در واقع این ستون ها از گازها و غبارهای سرد میان ستاره ای تشکیل شده اند و در نوری با طول موج نزدیک به فروسرخ نیمه شفاف به نظر می رسند.

این تصویر در حقیقت برشی از سحابی عقاب (M16) است که در فاصله 6500 سال نوری از زمین قرار گرفته است و اخترشناسان یاری می نماید تا مدل های تشکیل ستارگان خود را بهتر بازسازی نمایند. در 28 اکتبر 2022، ناسا تصویر دومی از ستون های آفرینش را منتشر کرد که این بار به وسیله ابزار فروسرخ میانی وب (MIRI) گرفته شده بود.

تصویر تلسکوپ جیمز وب از لبه های ستون های آفرینش

چشم انداز ای به گفته ناسا ترسناک و در عین حال سرد و وهم انگیز که با همان ابزار گرفته شده و به جزئیات غبارها در لبه های این ناحیه اختصاص دارد.

هزاران ستاره نو در سحابی رتیل

در تصویر منتشر شده به وسیله ناسا در سپتامبر 2022، می توان سحابی رتیل (Tarantula Nebula) را با تمامی شکوهی که دارد دید.

این سحابی به عنوان یکی از بزرگترین و درخشان ترین منطقه ها ستاره ساز در کهکشان های نزدیک به راه شیری ما، مورد علاقه اخترشناسانی است که در حال مطالعه تشکیل ستارگان هستند.

سحابی رتیل

سحابی رتیل در فاصله 161 هزار سال نوری از ما در کهکشان ابر ماژلانی بزرگ قرار گرفته است و نام خود را از رشته های گرد و غبار بلندی گرفته است که در تصاویر قدیمی تر شبیه پاهای یک رتیل هستند.

در این عکس تلسکوپ جیمز وب، این مهد کودک ستاره ها را در سطوح نوی از وضوح تصویر می نماید و ده ها هزار ستاره جوان را که قبلاً در غبار کیهانی پوشیده شده و هرگز دیده نشده بودند، به نمایش می گذارد.

کهکشان شبح

کهکشان مسیه 74 موسوم به شبح

این تصویر خیره نماینده مربوط به کهکشان مسیه 74 (M74) یا شبح است و توده هایی از گاز و غبار را در بازوهای کهکشان و بعلاوه یک خوشه متراکم از ستاره ها را در هسته آن نشان می دهد.

اولین تصویر از سیاره ای فراخورشیدی در کهکشانی دور

برای نخستین بار تلسکوپ وب تصویر مستقیمی از سیاره فراخورشیدی HIP 65426 b، یک غول گازی با جرم حدوداً 6 تا 12 برابر مشتری، که خارج از منظومه شمسی قرار گرفته است مخابره کرد.

ناسا می گوید که گرفتن تصاویر مستقیم از سیارات فراخورشیدی چالش برانگیز است، زیرا ستارگان بسیار درخشان تر از سیارات هستند.

سیاره فراخورشیدی HIP 65426 b

این سیاره در فاصله 355 سال نوری از زمین قرار گرفته است و در مقایسه با زمین 4.5 میلیارد ساله ما، بسیار جوان تر است و تنها حدود 15 تا 20 میلیون سال سن دارد.

این سیاره فراخورشیدی از ستاره میزبان خود 100 برابر دورتر از زمین از خورشید است، بنابراین به میزان کافی از ستاره خود فاصله دارد که وب بتواند به راحتی سیاره را از ستاره موجود در تصویر جدا کند. اما بعلاوه بیش از 10 هزار بار کم نورتر از ستاره میزبان خود در فروسرخ نزدیک است.

آرین کارتر، محقق فوق دکتری در دانشگاه کالیفرنیا که راهنمایی تجزیه و تحلیل این تصویر را بر عهده داشت، می گوید: به دست آوردن این تصویر مانند حفاری برای یافتن یک گنج فضایی بود. در ابتدا تنها چیزی که می توانستم ببینم نور ستاره بود، اما با پردازش دقیق تصویر توانستم آن نور را حذف کنم و سیاره را کشف کنم.

مشتری و قمرهایش که قبلاً آنها را ندیده اید

دانشمندان ناسا بعلاوه به یاری تلسکوپ جیمز وب تصاویر نوی از بزرگترین سیاره منظومه شمسی منتشر کردند.

این عکس در ژوئیه 2022 گرفته شده و منظره ها بی سابقه ای از نورهای شمالی و جنوبی مشتری و مه چرخان قطبی آن ثبت نموده است.

مشتری و قمرهایش از دریچه تلسکوپ جیمز وب

در این تصویر حلقه های کم نور در اطراف سیاره و بعلاوه دو قمر کوچک را در پس زمینه کهکشانی شان نشان می دهد.

ایمکه دی پاتر، ستاره شناس سیاره ای از دانشگاه کالیفرنیا که در راهنمایی رصدها دست داشت، می گوید: ما هرگز مشتری را به این شکل ندیده ایم. همه اینها کاملاً باورنکردنی است.

تغییر و تحول کهکشان چرخ گاری

تصاویر نو وب در سال گذشته بعلاوه ما را با آنچه پس از برخورد دو کهکشان اتفاق می افتد، بیشتر آشنا کرد.

این تلسکوپ با نگاه کردن به غبار کیهانی ایجاد شده در اثر برخورد به وسیله دوربین های فروسرخ خود، تصویری از چگونگی تغییر کهکشان چرخ گاری پس از برخورد با کهکشانی کوچک تر در میلیاردها سال پیش به ما داد.

کهکشان چرخ گاری

دانشمندان تصور می نمایند کهکشان چرخ گاری در فاصله بیش از 500 میلیون سال نوری زمانی بخشی از یک مارپیچ بزرگ مانند راه شیری بوده ولی با برخورد یک کهکشان دیگر دچار تغییر شده است.

به گفته ناسا، ظاهر این کهکشان که دانشمندان را به یاد چرخ یک گاری می اندازد ناشی از آن برخورد پرسرعت است.

دانشمندان پیش از این هرگز قادر به مشاهده آشفتگی کهکشان چرخ گاری و منطقه ها غبارآلود و ستاره های جوان آن نبودند.

تصویر قبلی تلسکوپ هابل از کهکشان چرخ گاری

تلسکوپ فضایی هابل قبلاً به این کهکشان نگاه نموده بود، اما میزان گرد و غباری که کهکشان چرخ گاری را احاطه نموده بود، مانع از مشاهده پدیده های درون کهکشانی می شد.

اکنون اما به لطف دوربین های فروسرخ تلسکوپ جیمز وب، دانشمندان می توانند به مرکز درخشان کهکشان نگاه نمایند. کهکشانی که همچنان در حال تغییر است و به دگرگونی خود ادامه خواهد داد.

منبع: یورونیوز