5 علت علمی و تجربی که نشان می دهد خلوت ذهنی از نظم فیزیکی مهم تر است - تایمر سرگرمی

شاید سال ها فکر می کردید که با خرید جا ظرفی تازه یا تعویض مبلمان و سامان دادن به خانه تان آرامش را پیدا می کنید، اما فقط چند روز طول کشیده تا دوباره همان اضطراب برگردد. نظم فیزیکی یک ابزار خوب است، اما هدف نیست؛ آنچه واقعاً ما را از درون ترمیم می نماید، خلوت فکری ست. فکری که آرام باشد، حتی در اتاقی به هم ریخته هم می تواند تمرکز کند. خلوت فکری یعنی توانایی اولویت بندی، کنار گذاشتن وسواس فکری، و تمرکز بر اصل زندگی. یکی از دوستان تعریف می کرد که بعد از مراقبه های روزانه، حتی با اتاق به هم ریخته هم احساس آرامش می نماید. این تجربه ها نشان می دهند که ریشه آرامش درون ماست، نه در قفسه ها و کشوها. اگر قرار باشد فقط بیرون را مرتب کنیم، هیچ گاه به آرامش پایدار نخواهیم رسید.

1- خلوت فکری باعث افزایش تصمیم گیری آگاهانه می گردد

وقتی فکر شما شفاف و خلوت باشد، قدرت تصمیم گیری تان چند برابر می گردد. در این حالت، اطلاعات بدون مزاحمت افکار اضافی پردازش می شوند. بر اساس مطالعات روان شناسی شناختی (Cognitive Psychology)، فکر خلوت به کاهش اضطراب تصمیم یا decision fatigue یاری می نماید. این یعنی وقتی مغز با اطلاعات زائد درگیر نیست، راحت تر بین گزینه ها انتخاب می نماید. برخلاف نظم فیزیکی، که فقط ظاهر زندگی را کنترل می نماید، خلوت فکری مستقیماً مغز را تحت تأثیر قرار می دهد. همین امر سبب می گردد تصمیم ها، منطقی تر و متعادل تر باشند. در شرایط پیچیده، فکر مرتب می تواند تمایز میان اولویت ها را بهتر تشخیص دهد. از طرفی، کسانی که فقط به نظم ظاهری تکیه می نمایند، در مواقع بحرانی دچار پریشانی می شوند. چون مغزشان آمادگی واکنش سریع و درست را ندارد. در نهایت، آنچه ما را از یک انتخاب درست به سوی موفقیت راهنمایی می نماید، وضوح درونی ست نه ویترین مرتب زندگی.

2- خلوت فکری موجب کاهش اضطراب های مزمن می گردد

اضطراب مزمن (Chronic Anxiety) در بسیاری از موارد ناشی از شلوغی درونی و تداخل مداوم افکار است. حتی اگر اطراف شما کاملاً منظم باشد، فکری که مدام درگیر تردید و قضاوت است، آرام نمی گیرد. در مقابل، افرادی که خلوت فکری دارند، توانایی سکوت درونی و رهایی از چرخه نگرانی را کسب می نمایند. تکنیک هایی مثل تنفس آگاهانه، مدیتیشن و ژورنال نویسی، ابزارهایی برای رسیدن به این خلوت هستند. نظم فیزیکی شاید چند دقیقه حس خوب ایجاد کند، اما اثرش کوتاه مدت است. فکر مرتب اما، با ایجاد حس امنیت درونی، تأثیر عمیق تری دارد. تحقیقات نشان داده اند که فکر آرام، مقدار هورمون کورتیزول (Cortisol - هورمون استرس) را به شکل قابل توجهی کاهش می دهد. خلوت فکری مثل یک سپر دفاعی است که در برابر سیل فشارهای روزمره از ما محافظت می نماید. برخلاف ظاهر مرتب اتاق، این سپر واقعی و پایدار است. و همین خلوت است که توازن روانی را در بلندمدت حفظ می نماید.

3- فکر خلوت، خلاقیت را بیشتر از فضای مرتب تقویت می نماید

خلاقیت (Creativity) احتیاج به آزادی فکری دارد، نه فقط فضای کاری مرتب. افرادی که فکری باز و رها دارند، ایده های بیشتری فراوری می نمایند حتی اگر محیط اطرافشان بهم ریخته باشد. خلوت فکری یعنی فکری بدون قضاوت، بدون پیش فرض، و آماده برای خلق. برخلاف تصور عمومی، نظم بیش ازحد در محیط می تواند مانعی برای شکل گیری ایده های تازه باشد. یک فکر آزاد می تواند حتی از شلوغ ترین محیط ها الهام بگیرد. آنچه که خلاقیت را خفه می نماید، نه آشفتگی میز کار، بلکه آشفتگی درونی و ترس از اشتباه است. تحقیقات روان شناسی مثبت گرا (Positive Psychology) تأکید می نمایند که فکر های آرام، زمینه ساز خلاقیت های بی وقفه اند. این افراد بهتر می توانند بین مفاهیم ارتباط برقرار نمایند. چون فکر شان مثل آینه ای صاف، تصویر واضح تری از ایده ها ارائه می دهد. خلاقیت واقعی از سکوت درونی زاده می گردد، نه از نظم وسواس گونه بیرونی.

4- خلوت فکری تمرکز پایدار ایجاد می نماید

تمرکز (Focus) مهارتی ست که بدون فکر خلوت، به سختی قابل حفظ است. وقتی فکر از افکار پراکنده پاک گردد، می تواند به یک نقطه تمرکز عمیق برسد که روان شناسان آن را flow state یا شرایط غرقگی می نامند. در این شرایط، فرد نه تنها بهتر کار می نماید، بلکه زمان را هم فراموش می نماید. بسیاری از نویسندگان، هنرمندان و پژوهشگران، موفقیت خود را مدیون فکری خلوت و تمرکز یافته می دانند. این توانایی، ربطی به تمیزی میز یا دسته بندی رنگی قفسه ها ندارد. بلکه از توانایی کنترل افکار درونی و حذف حواس پرتی ناشی می گردد. تمرکز عمیق در فکر مرتب، شبیه لنزی ست که نور را دقیقاً روی هدف می تاباند. افرادی که نظم ظاهری دارند اما فکری پریشان، زود از کار خسته می شوند. فکر خلوت نه تنها تمرکز را می سازد، بلکه آن را حفظ می نماید و در طول زمان تقویت می نماید.

5- خلوت فکری باعث روابط انسانی سالم تری می گردد

فکر شلوغ، در روابط شخصی و اجتماعی، مدام دچار تفسیر غلط، پیش داوری و واکنش های افراطی می گردد. در مقابل، کسی که فکری آرام دارد، بهتر گوش می دهد، دقیق تر می فهمد و محترمانه تر پاسخ می دهد. خلوت فکری یعنی توانایی حضور واقعی در کنار دیگری، بدون اینکه فکر مان هزار جای دیگر پرسه بزند. روابط انسانی بیش از هر چیز احتیاجمند توجه، همدلی و شفافیت درونی اند. کسی که فکر خلوت دارد، کمتر از دیگران دلگیر می گردد و بیشتر گذشت می نماید. چون نگاهش آلوده به پیش داوری و وسواس فکری نیست. این ویژگی، حتی در روابط کاری هم منجر به همکاری بهتر و کاهش تعارض می گردد. تحقیقات روان شناسی اجتماعی (Social Psychology) نشان داده که فکر آرام، پایه گذار اعتماد بین فردی عمیق تری ست. خلوت فکری مثل پل ارتباطی ست که ارتباط ها را واقعی و انسانی نگه می دارد. حتی اگر خانه ای نامرتب باشد، فکر خلوت می تواند روابط را نجات دهد.